FTX battı mı? İflas eden kripto borsasında son gelişmeler

Kripto para piyasası son günlerde çalkantılı bir süreç içinde. Bunun en önemli nedeni, en büyük borsalar içinde gösterilen FTX’in çöküşü oldu. ABD merkezli bir borsa olan FTX, işlem hacmi bakımından dünyanın ilk 5 borsası içinde yer alıyordu. FTX borsası ile Binance kurucusu CZ (Changpeng Zhao) arasında yaşanan restleşmenin ardından FTT coin’ler hızla düştü. 

Popüler borsa, bugün yaptığı açıklamada ise iflas ettiğini resmen duyurdu.

FTX battı mı sorusunun yanı sıra, yatırımcılar FTX’teki param ne oldu sorusunun yanıtını da merak ediyor. FTX çöküşü ile ilgili yaşanan tüm gelişmeleri anlattık.

FTX US ve Alameda’dan iflas başvurusu: CEO istifa etti

FTX ve Alameda Research kurucusu Sam Bankman Fried, ABD’de şirketleri için Bölüm 11 İflas Başvurusunda bulundu. Kripto para piyasasının ünlü isimlerinden SBF, olayı Twitter hesabı üzerinden duyurdu. Fried, CEO’luk görevinden iflas ettiğini ve yerine John J. Ray’i getirdiğini de duyurdu. 

Fried’ın, Alameda ve FTX US için yaptığı başvurunun sonucu belirsizliğini korurken, sadece ABD operasyonu için iflas başvurusu yapılması, ABD dışındaki operasyonların halen sürdüğü ve olası bir satışın söz konusu olduğu yorumlarını beraberinde getirdi. FTX’in genel merkezi Bahamalar’da yer alıyor. FTX Bahamalar, yaşanan olayların ardından şirketin varlıklarını dondurduğunu açıkladı. 

Özellikle vadeli (kaldıraçlı işlemler) tarafına yoğunlaşmış bir borsa olan FTX, Türkiye’de de yaygın kullanılan borsalar içinde yer alıyordu. Borsa, FTX TR ismiyle ülkemizde de faaliyet gösteriyor. Şirketin yasal ismi ise FTX TURKEY Teknoloji ve Ticaret Anonim Şirketi. FTX Türkiye’nin de iflas başvurusu yapılan şirketler içinde olduğu aktarılıyor. 

FTX TR’de para çekilebiliyor

Türkiye’de hizmet veren FTX TR borsası kullanıcıları şu anda para çekme işlemini gerçekleştirebiliyor. FTX US ise para çekim işlemlerine kapalı. FTX TR’den yapılan açıklamada bakiyelerin görüntülenmesi ile ilgili yaşanan teknik problemin sona erdiği aktarıldı.

FTX Türkiye’de para çekme limitinin ise 200.000 TL olduğu ifade edildi. Bu nedenle FTX kullanan Türk kripto para yatırımcıları, Akbank hariç diğer bankalara para çekme işlemlerini sürdürebilir. 

FTX krizi nasıl başladı?

FTX borsasının iflas açıklamasına giden olaylar silsilesi, 2 Kasım’da FTX’in ortakları içinde yer alan Alameda Research’e ilişkin bazı verilerin sızdırılması ile başladı. Yatırım şirketinin bilançosunun ifşa edilmesi beraberinde Alameda ve FTX ile ilgili soru işaretlerinin ortaya çıkmasına neden oldu. Kripto para piyasasında, Terra Luna ağında yaşanan çöküşün ardından sektörün büyük şirketleri mercek altına alınmıştı.

Coindesk adlı platformda, Alameda Research’ün bilançosu ele alındı. Bilançoda dikkat çeken detay, Alameda’nın varlıklarının genel olarak FTX borsasının coin’i olan FTT’e dayanması oldu. FTX kurucusu Sam Bankman Fried aynı zamanda Alameda’nın da kurucusu olduğu için, iki şirket arasındaki bağ biliniyordu. Ancak Alameda gibi bir yatırım şirketinin varlıklarının tamamen FTT odaklı olması, tartışmaları beraberinde getirdi.

Bilançoya göre Alameda Research, 8 milyar dolarlık bir borca sahip ve elindeki varlıklar 14,6 milyar dolar seviyesinde. Bu varlıklar içinde 5 milyar doların üzerinde ise FTT teminatları yer alıyor. Alameda’nın sahip olduğu diğer coin’ler içinde ise 292 milyon dolarlık Solana yer alıyor. Hisse senetleri ise 2 milyar dolar değerinde. Alameda’nın sahip olduğu FTT teminatının 5,82 milyar dolar olmasına karşın, FTT’nin toplam piyasa değerinin 3 milyar dolar olması akıllara soru işareti getirdi. 

Binance CEO’su CZ, “FTT coin’leri satacağını’ açıklayınca kriz başladı

FTX, Alameda bilanço ifşasının ardından tartışmaların odağı haline geldi. Olayın bir kıvılcımdan aleve dönmesi ise, Binance’ın kurucusu CZ’den geldi. Dünyanın en büyük kripto para borsası olan Binance’ın kurucusu ve CEO’su CZ, kripto piyasasının en etkili isimleri içinde yer alıyor. Binance CEO’su CZ, elinde 2 milyar dolarlık FTT coin bulunduruyordu. FTX ile Binance arasında rekabetin artması da gerginliğin artmasına neden oldu. 

Sam Bankman Fried’in Binance borsası ile olumsuz yorumlar yapmasının ötesinde, kulislerde konuşulan bilgiler içinde Fried’ın ABD’de Binance hakkında olumsuz lobi yapması da yer aldı. Changpeng Zhao, 6 Kasım’da Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda, şirketin sahip olduğu 2 milyar dolarlık FTT’yi satmaya karar verdiklerini açıkladı. CZ açıklamasında piyasa koşulları nedeniyle, bu işlemin birkaç ay alabileceğini ve sert bir satışta bulunmayacaklarını belirtti. 

FTX kurucu ortağından Binance’a teklif: Tüm FTT’leri 22 dolardan satın alalım

Binance kurucusunun satış açıklamasının ardından piyasa sert bir FTT satışı başladı ve FTX coin düşmeye başladı. FTX kurucu ortağı Caroline Ellison, piyasasının etkilenmemesi adına Binance CEO’suna bir teklif yaptı ve Alameda Research’ün, Binance’ın elindeki tüm FTT’leri 22 dolardan satın alabileceğini ifade etti. 

Over the counter (OTC) teklifinin amacı, piyasaların bu durumdan en az etkilenmesini sağlamaktı. Bununla birlikte Binance borsasının kurucusu bu teklif için bir yanıt vermedi.

‘Binance FTX’i satın alabilir’

Binance’ın FTT coin’lerde yaşanan sert düşüşün ardından birçok kişi, FTX borsası batacak mı sorularını sormaya başladı. CZ, Twitter’dan yaptığı açıklamada, FTX borsasına bir niyet mektubu gönderildiğini ve Binance’ın FTX’i satın alma konusunda ilgili olduğunu belirtti. Bu haberin ardından, FTX kurucusu Sam Bankman Fried de durumu doğruladı. Bu gelişme ile piyasalarda bir rahatlama görülürken, kısa süre sonra ABD’den gelen “inceleme yapılacak” açıklaması, karamsar tabloyu piyasalara geri getirdi.

FTX borsasının birkaç gündür likidite krizini aşamaması ve durumun netliğe kavuşturulamaması neticesinde bugün gelen iflas başvurusu ise durumun geldiği son nokta oldu. 

1 milyondan fazla yatırımcı FTX kullanıyor

FTX borsası, Sam Bankman Fried ve Gary Wang tarafından 2019 yılında kuruldu. 3 yıl gibi kısa bir süre içinde birçok yatırımcının tercih ettiği bir borsa haline gelen FTX, 2021 yılında net 400 milyon dolar elde etmişti. Bu yılın Şubat ayında borsadan yapılan açıklamada, FTX kullanıcı sayısının 1 milyonu geçtiği duyuruldu. 

FTX borsası, kripto para dünyasında yaşanan krizin ardından ciddi bir likidite krizi yaşadı ve yatırımcıların para çekme-yatırmalarının durdurulması ile başlayan süreç, FTX’i iflasa sürükledi. İlerleyen dönemde FTX’in ABD dışındaki operasyonlarının Binance tarafından satın alınabileceği iddiaları hala gündemde ancak konuyla ilgili net bir bilgi yok.